Pierwsze polskie wydanie legendarnego eseju, jednego ze zrębów ruchu antykolonialnego, który stał się później ważnym punktem odniesienia dla studiów postkolonialnych na całym świecie. Głównym tematem książki jest analiza dziedzictwa kolonializmu z perspektywy psychologicznej. Fanon skupia się w niej na języku oraz na relacji między czarnym i białym. Odwołując się do świadectw historycznych, literackich, do myśli filozoficznej i do własnego doświadczenia, stawia tezę, że piętno kolonializmu nosi wszelkie znamiona zbiorowej neurozy i że trzeba się zastanowić nad tym, jak uleczyć ten stan. Pokazuje, jak stworzony przez kolonialną represję mechanizm poczucia wyższości i niższości reprodukuje się w świadomych i nieświadomych zachowaniach, postawach i lękach. Zastanawia się też nad tym, jak wyjść z bezustannie nakręcającej się spirali stereotypów i uprzedzeń. Opublikowany w 1952 roku esej nie stracił swej profetycznej mocy i wciąż pozostaje jednym z najważniejszych tekstów poświęconych rasizmowi.

Ksenofobia - lęk przed cudzoziemcami. Niewykluczone, że uzasadniony, a już na pewno zrozumiały. Przewodnik ksenofoba Żartobliwe, a przy tym pouczające spojrzenie na typowe cechy i dziwactwa różnych narodów. Motto ksenofoba: Kto czyta, nie błądzi. Dla Albańczyka szybkie dotarcie do celu uświęca środki. Szczególny zaszczyt przynosi osiągnięcie celu inaczej niż wszyscy i złamanie po drodze różnych przepisów.